انتصاب امیر اصلان خان به حکومت تبریز – آذربایجان و گرفتن لقب اصلان خان تبریزی

 

انتصاب امیر اصلان خان به حکومت تبریز – آذربایجان

 

و گرفتن لقبِ

 اصلان خان تبریزی

 

چون ابراهیم خان ظهیر الدوله افشار ، برادر نادرشاه و حاکم آذربایجان ، که به تعبیری نفر دوٌم حکومت نادرشاهی شمرده می شده است ، در شعبان 1151 ه . ق / نوامبر 1738 میلادی ، نزدیک به سیصد سال قبل از این ، در مبارزه با طایفه لزگی قفقاز به حیله کشته می شود ، و تبریز که در واقع مرکز قدرت نادرشاهی شمرده می شده است بلا رئیس میماند خبر به نادرشاه می دهند .

« ... بندگان صاحبقران را طاقت طاق شده از داغ فراق برادرگرامی خود های های به گریه درآمده اشک حسرت از دیدهء ندامت فرو می ریخت ... »

و با وجود آنکه ندما و مشاوران وی فرزند ارشدش رضا قلی میرزا را به عنوان حاکم آذربایجان پیشنهاد می دهند ...

« ... رای بندگان جهانگشا چنان قرار یافت که فارسِ معرکهء کارزار ، امیر اصلان خان قرخلو ، را به حضور ساطع النور اعلی حاضر نمایند و رقم سرداری ممالک آذربایجان را در کف کفایت او گذاشته ، چنان مقرر داشت که به عنوان چاپاری عازم آذربایجان گردد و در دارالسلطنه تبریز رحل اقامت افکنده جمیع حکام و مباشرین آن ولایت را به حضور خود طلبیده سان عساکر هر ولایت را دیده اکثر اوقات به وقت بهار در ییلاقات و منتزهات گنجه و قراباغ و گوگجه ییلاقی ایروان بسر برده و در محل قشلاق تبریز توقف نماید ... » .

« ... امیر اصلان خان از رکاب ظفر انتساب مرخص و روانه آذربایجان گردید و در هنگام ورود قندهار از ممر کرمان وارد دارالسلطنه ی تبریز و به نهجی که از ممکن عز و جاء امر و مقرر گردیده بودبه خدمات مقرره قیام و اقدام داشت . » .

مبارزه سردار امیر اصلان خان قرخلوی افشار با آدمیخواران ناحیه ی جلال آباد افغانستان ( طایفه کتور )

 

مبارزه سردار امیر اصلان خان قرخلوی افشار با آدمیخواران ناحیه ی جلال آباد افغانستان ( طایفه کتور )

در طی حرکت نادرشاه به سوی جلال آباد افغانستان ؛ و نهایتا" هندوستان

« ... جمعی از طایفهء افغان که در چهار فرسخی آن دیار در کوه ها سقناق و مسکن داشتند و به طایفهء آدمی خوار اشتهار داشتند ، و در ایام سابق امیر تیمور گورکان مدت سه ماه تمام با هفتصد هزار نفر با آنان مجادله کرده ، و جمع کثیری از ایشان را قتیل و اسیر کرده ، و عاقبت الامر مصالحه و عازم هندوستان گردیده بود ، در این ایام طایفهء مذکور عنان خودسری را پیشنهاد خاطر خود کرده ، مخالفت ورزیده ، و در آن ایام به طایفه ء کتوراشتهار داشتند... »

« ...شکایت بسیار از آن طایفهء نابکار نمودند . مقرر فرمود که امیر اصلان خان قرقلو موازی شش هزار نفر جزایری و موازی شش هزار نفر از تفنگچیان خراسانی برداشته ، و در دفع آن طایفهء اشرار اقدام نمایند... » .

سپاهیان امیر اصلان خان در نخستین حمله چهار – پنج هزار نفر از ایشان را به قتل رساندند و « اجساد آن طایفه مملو گردید » ؛ امٌا کتوری ها که شامل ده ها هزار مرد جنگی خونخوار بوده اند ، ÷س از آن دست به حیله زده اند ؛ که گرهی هزارنفری از غازیان افشار کنجکاوانه به سوی آنان رفته اند ؛ و خیل کتوریان « به قدر پانصد – ششصد نفر از غازیان را به ضرب چوب و چماق و چنگال در هم شکسته چون کرباس از هم دریدند ... »

از طرفی برخی از این شکست خوردگان وحشت زده به اردوی نادر رفته به منظور توجیه شکست خود کلٌ سپاه امیر اصلان خان را منهزم معرفی کردند ، که نادر ، امامقلیخان را به کمک امیر اصلان خان اعزام کرد ؛ و از طرف دیگر :

« چون فارِس معرکه ء مبارزت ، و لنگر میدان شجاعت ، امیر اصلان قرقلو احوال را چنان مشاهده نمود ، خود را از مرکب به زیر افکنده ، و جمیع غازیان و نامداران را تحریض انداختن جزایر نمودند . و آن نامداران قطع حیات خود کرده ، و به انداختن جزایر اژدها کردار اشتغال ورزیدند . و از طرفین بازار حرب التهاب گرفت که بهرام خون آشام از فراز نیلی حصار انگشت حیرت به دندان گزیده ، و لحظه ای از حیرت و ستایش ایشان نمی آسود . تا آنکه مخالفان را از بسیاری کوشش ناچار از مراجعت فرموده ، و بسیاری از آن مخذولان را کشته ، و نیم مرده که آرزوی مردن می کردند ... » .

« در آن روز پر آشوب که از محشر نمونه ای ، و از رستخیز نشانه ای بود . چهل – پنجاه هزارنفر از طایفهء کتور از حیات مستعار عاری گشته مطمورهء عدم گردیده بودند . » .

به دستور نادرشاه سپاه اماموردیخان نیز به معرکه رسید :

« ...و آن دو سپاه رزمخواه تعاقب لشگر کینه خواه کرده ، تا یک شبانه روز در کوه و صحرا هرچه یافتند به قتل رسانیدند ، و چنان نمودند که احدی از ایشان در آن نواحی ظاهر نگردید . و بقدر بیست هزار خانوار از ایشان نیز اسیر و قتیل سرپنجهء تقدیر گردیدند .

و مدت پنج شبانه روز دیگر  به اتفاق ، امیر اصلان خان و اماموردی خان ، در کوه و صحاری گردیده ، چون اثری از آن طایفه نیافتند ، به خدمت بندگان جهانگشا عرض کردند و حسب الفرمان به رخصت ایشان امر و مقرر گردید خوانین مذکوره به آبروی تمام و عزٌت مالا کلام وارد درگاه عالم آرا گردیده و مورد نوازشات و شفقات بلانهایات صاحبقرانی ، و مستظهر و مستمال گردیدند و این آوازه در جمیع ممالک هندوستان گوشزد خاص و عام گردید . »

 

توضیح ما : جلال آباد در مرز بین افغانستان و هندوستان ، دومین شهر بزرگ افغانستان کنونی و مهمترین شهر بین کابل و پیشاور است 

/

فتح کابل و لقب « سردار » دادن نادرشاه به امیر اصلان خان

 

فتح کابل و لقب « سردار » دادن نادرشاه به « قهرمان دوران » امیر اصلان خان

در راه فتح هندوستان و در حمله ی لشگریان نادر به کابل ، چون کار سردارانی چون خانعلی خان کوکلان و قاسم بیگ افشار در مقابل شاهنواز خان دشوار شد امیر اصلان خان قرخلو با سپاهیانش وارد معرکه ی کارزار شد و

« دست بر قائمهء شمشیر آبدار نموده ، با عموم سپاه خود حمله بر عساکرشاهنواز خان کرده به ضرب شمشیر تارک شکاف سر نامدارانِ پر لاف و گزاف بر خاکدان می افتاد ... »

« راوی ذکر می کند که : در محلی که رایات بیضا علامات صاحبقرانی از مملکت عراق عازم قلعه ی قندهار گردید ، قهرمان دوران ، امیر اصلان خان را در آن نواحی به سرداری ملقب کرده ، گذاشته بود . ... » 

امیر اصلان خان قرخلو یاور نخست نادر شاه در فتح قندهار

.

 

امیر اصلان خان قرخلو یاور نخست نادر شاه در فتح قندهار

÷س از اینکه نادرشاه افشار قلعه قندهار را محاصره کرد ، حسین شاه ، پادشاه قندهار ، بیست هزار سرباز زبده خود را به سرداری سردار اعظم خود ، سیدال خان ، یاور سابق اشرف افغان ، برای سعی به ترساندن و تاراندن لشگر نادرشاه به سوی وی گسیل کرد ؛ و نادرشاه نیز متقابلا"  لشگری به سرداری امیر اصلان خان به دفع آنان گسیل داشت .

« وساعاتی مناجات کرده فتح قلعه را درخواست نموده ، به تماشای امیر اصلان خان مشغول شد که هژبر زمان با غازیان ظفر همعنان حمله بر سپاه افاغنه نمودند و از طرفین صدای گیر و دار بدین فلک دوٌار بلند گردید و دلیران و گردان تند خوی چون شیر غرٌان و ببر بیان داخل معرکه ء کار زار گردیده به ضرب تیر ، تفنگ و پر تیر عقاب تیز چنگ و نیزه جانستان و شمشیر بران و تبر زین فرق شکاف و خنجر و زوبین معرکهء مصاف قطع حیات از ممالک ممات می کردند و به هر حمله جمعی کثیر از پا در آمده گرفتار غرقاب بلا و لجهء وغا و بحر فنا می گشتند .

چون مجادله به سه ساعت منجر شد ، خاقان صاحبقران را از طول جدال ملال دست داده ، چند نفر از غازیان حضور را ، که در مد نظر همایون ایستاده بودند مقرر فرمود که رفته به امیر اصلان خان تکذیب نمایند که : هرگاه از عهدهء فوج اوباش افغان بر نمی توانی آمد ، جمعی را بفرستیم که تو را از این مهلکه برهانند !

چون چگونگی مراتب را قاصد مذکور به امیر اصلان خان رسانید ، رگ حمیٌت آن خان نامدار به تلاطم در آمده ، بدون تشویش و هراس حمله به آن سپاه بیقیاس نمود که طایفه افاغنه در این مرتبه طاقت صدمهء غازیان قزلباشیه را نیاورده روی از نبرد برتافته راه فرار در پیش گرفتند . و خود را به حصار قلعه رسانیدند . و دلاوران قزلباش تا درب قلعه قندهار کوشش و اجتهاد تمام به عمل آورده ، و تفنگچیان که در برج و باروی قلعه بودند ، به ضرب تفنگ مرگ آهنگ راه ممر و مدخل را بر غازیان مسدود ساخته ، هژبران قزلباش معاودت نمودند .

و در آن روز فرخ اندوز ، قرب چهار هزار و هفتصد نفر سر و زنده گرفته ، معاودت به حضور اقدس صاحبقرانی نمودند . و بندگان اقدس امیر اصلان خان و سایر رؤسا و امرا را به انعام لایقه و خلاع فاخره سر افراز گردانید . و جمعی را که از طایفه افاغنه به نظر اعلی رسانیدند ، به قتل آنها فرمان داد . » .

امیر اصلان خان ، با مغلوب ساختن سردار اعظم و لشگر زبده حسین شاه ، بخش اساسی فتح قندهار را که بعدا" و باجنگهائی متوالی اتفاق افتاد ، در حوالی سال 1150 هجری قمری ، بنام خود ثبت نمود .  

 

اصلانخان قرخلو ، طلیعه دار فتح قندهار

اصلانخان قرخلو ، طلیعه دار فتح قندهار

پس از واقعه تاجگذاری نادرشاه افشار در دشت مغان آذربایجان ، و انتخاب برادرش ابراهیمخان به عنوان سپهسالار آذربایجان ، نادرشاه به اصفهان حرکت کرد و چون از گردنکشی حسین شاه افغان در قندهار مطلع گردید قصد سرکوبی وی و فتح قندهار نمود .

نادر که سفری به شهر یزد نداشته است (1) در لشگر کشی از اصفهان به سوی قندهار ، حوالی 1149 هجری قمری ، امیر اصلانخان قرخلو را نیز در التزام داشته است و به احتمال زیاد ، بخصوص به منظور تامین آذوقه بین راهی چارپایان کثیر لشگر که از راه کویری ممکن نبوده است ، از مسیر کناره زاینده رود – گاوخونی – ندوشن – نصرآباد ، فراشاه – تفت – مهریز – زین الدین – شمس – و ... به سوی کرمان از جنوب ناحیه ی یزد گذشته است و چند روزدر شهر کرمان که از مراکز افشاریان نیز بشمار می رود اتراق کرده است .

امیراصلان خان در این لشگر کشی ، لابد به عنوان شجاع ترین سردار همراه نادرشاه طلیعه دار لشگر وی در حمله به قندهار شده است ؛ و نخستین گروه ازلشگریان افغان را شکست داده شخصا" جریان را به نادرشاه گزارش کرده است ؛ و آنگاه لشگر عظیم نادر به سوی قندهار حرکت کرده مقارن قلعه قندهار مقابل لشگر حسین شاه صف کشیده است .

(1) در واقعه تاجگذاری نادر چنین بر می آید که نادر به حاکم و مردم یزد که آنچنان در برابر افغانان مقاومت کرده بوده اند ، اعتماد داشته است که حاکم این ولایت به مرکزیت یزد ، ÷رجمعیت ترین شهر ایران آن روزگار ، را به بیعت در دشت مغان نخوانده است ؛ و این امر شامل روحانیان یزد نیز می شود که در آن جریانات به سرنوشت ملٌا باشی دچار نشده اند ؛ و شاید از هشتاد هزار خانوار افشار ، تعدادی قابل توجٌه از بازرگانان و بطور کلٌی اعیان آن طایفه در شهر یزد و برخی از آبادیهای بزرگ اطراف آن ساکن بوده اند .

 

لقب امیر اصلان خان قرقلو

 

لقب امیر اصلان خان قرقلو

مهمترین صفات امیر اصلان خان قرقلوی افشار حمیٌت ، شجاعت ، آزادگی ، منور الفکری ، و وفاداری ، وآنهم میان سرداران افشاری و قاجاری و بیات و.... که اکثرا" هرگاه می توانسته اند خیانت روا می داشته اند بوده است .

وی در حدود سال 1114 خورشیدی / 1375 میلادی به پاس رشادت هائی که در جنگ با گرجیان داشته است از نادرشاه افشار لقب « فارس معرکهء کارزار » گرفته است .

فارِس یعنی مردِ پارسی . اسب سوار زبده . جنگاورِ دلیر

ضمنا" و قاعدتا" نمیبایست امیر اصلان خان افشار را که سر انجام حاکم تبریز بوده است با هر اصلان خان افشار دیگر در هرکجای ایران به اشتباه گرفت

آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟ (5)

 

آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟ (5)

نگارنده در حدود شصت سال قبل از این ، حوالی سال 1335 خورشیدی که در یزد بنام « سالِ سِیلی » هم مشهور شد ه بود ، روایاتی از اینکه امیر اصلانخان ، جدٌ اعلای دودمان آیت اللهی یزدی ، داماد پادشاه گرجستان بوده است شنیده بودم که البته از این دست روایات ؛ بخصوص گاه در نسب سازی و افتخار به آن ، در آن زمان که اوقات فراغت مردم بسیار بسیار بیش از امروز بود ؛ و غالبا" به گپ زدن و نقل وقایع ، بهمراه افسانه سازی ، یا افسانه سازی محض می گذشت فراوان بود ؛ و طبیعتا" نه چندان مورداعتماد استادان فن و حتی برخی از بزرگان ؛ تا اینکه به مطالعه در باره احوال امیر اصلان خان افشار تبریزی و از آنجمله در کتاب « عالم آرای نادری » پرداختم که ظاهرا" دختر منحصر به فرد شاه مزبور ، یعنی شاه طهمورث میرزا ، والی کاختی در شرق گرجستان ، و در شمال ایالتِ گنجه ی آذربایجان ، را از همسران ؟ نادرشاه میشمارد و در واقع :

-      گفته شده است که نادرشاه به وصال آن نوباوه ( فرضا" 12 ساله ) مسیحی گرجستانی رسید که بنا بر این ادعا نادر محو زیبائی آن دختر شده بوده است ؛ و قصد ازدواج دائم با وی و گروگان گرفتنش به دلایل سیاسی را نداشته است .

-      نام این دختر مسیحی گرجی جزو یازده همسر نادر شاه نیامده است و دختر یک پادشاه یا حتی یک والی نمی توانسته است تنها به منزله معشوقه شاه در حرمسرای وی باشد .

-      معمولا" غنائم جنگی یا شبیه آن را به غنیمت گیرنده ( در اینجا امیر اصلان خان قرقلو افشار ) می بخشیده اند

-      از سرنوشت این دختر نوباوه به عنوان همسر نادر در زمان قتل نادر و تقریبا" 25 سالگی این زن اطلاعی در دست نیست .

-      تاریخ شفاهی این دختر را همسر امیر اصلان خان معرفی کرده است که شواهد و قرائنی هم برای آن وجود دارد ؛ گرچه این تاریخ نمی تواند آنچنان معتبر باشد ؛ امٌا نوشته های مورخان مدیحه نگار سلاطین تا چه حدٌ می توانند معتبر باشند ؟! جای تحقیق باقی است ...

-      می دانیم که نادر سی هزار نفر از گرجیان را به خراسان کوچانده است و در روایاتی از آیت اللهی ها در خصوص سفرهای متعدد آخوند ملٌا اسماعیل عقدائی به مشهد وجود داشته است که احتمالا" فقط به منظور زیارت نبوده است و به دیدار خویشانِ خود نیز می رفته است .

-      گوشه گیری حاج عبدالملک در عقدای یزد گرچه می تواند در آن زمانِ آبادی و رونق عقدا ( و بخصوص قبل از به قتل رسیدن نادرشاه و پس از آن ، قتل اصلان خان ) به عنوان حاکم آن دیار ، که قاعدتا" از افشاریان انتخاب می شده است ، بوده باشد ؛ امٌا به ویژه با توجٌه به لقب حاجیِ وی می توان وی را منزجر از کشت و کشتارهای افشاریان و تحت تاثیر مادر مؤمنه و معتقد خود ، که چنین اشخاصی حتی در دین جدید به آن متصف میمانند ؛ دانست ... و این استبعاد از امور سیاسی و حکومتی می تواند تکمیل شده به تربیت فرزندانی روحانی چون آخوند ملٌا اسماعیل و آخوند ملٌا عبدالله رسیده باشد .

 

آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟ (4)

 

آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟ (4)

طهمورث شاه یا بنظر مورخ ایرانی طهمورث میرزا که دیگر حقٌ ÷ادشاهی نداشت و فقط میتوانست به شرط تسلیم کامل برابر نادرشاه حدس زد که نادر ، آن ÷ادشاه نسبتا" سالخورده ، خشن و دارای چند همسر قصد خواستگاری از تنها دخترش و به نوعی گروگان داشتن از وی دارد . بنا بر این دخترش را در محل دیگری ÷نهان داشت و اتفاقا" حدس وی کاملا" بجا بود .

بنا به نوشته کتاب عالم آرای نادری :

« ... و روانه ساختن دختر و ورود چا÷اران والا یکی بود ، که رقم مرحمت آمیزی به جهت طهمورث مرقوم داشته بود که ارادهء جهانگشا آن است که مواصلت فیمابین وقوع یابد صبیه ای که در ÷س ÷رده عصمت طهمورثی پرورش یافته ، در مُحفٌه زرنگار نشانیده ، باموازی یکهزارنفر از نامداران قزلباش برداشته روانه نمایند .

طهمورث میرزا در جواب فرمایش اقدس عرض نمود که : صبیه ای داشتم که چون نخل ثمر زندگانی در پرورش آن کوشیده ، به سر حدٌ کمال رسانیده بودم از قضای فلکی و تقدیر لم یزلی به جوار رحمت ایزدی پیوست . چاپاران مراجعت کرده چگونگی فوت مرحومه مغفوره را به سمع امنای دولت دوران عدٌت رسانیدند .

و طهمورث میرزا نیز با جمعی از غازیان قزلباش متعاقب روارد شده ، به درگاه جهان آرا مشرف گردید . خاقان عدیم الهمال از شنیدن این مقال کمال کدورت و ملال در ناصیه همایونش ظاهر گردیده ، طهمورث میرزا را نهایت التفات و نوازش فرموده ، به خلع گرانمایهء خسروانه سر افراز گردانید .

امٌا ... امیر اصلان خان ... با فوجی از غازیان به عزم شکار کبک و دراج و تذرو عازم شد ، چون قدر یک میل راه از اردو دورشد ...ناگاه چشم امیر اصلان خان بر سواران افتاد ، که در کمر کوه ایستاده اکثری بیدار و بعضی در خواب بودند . لحظه ای توقف فرمود ، که قرب یکصد سوار از قفای آن خان دوران در آمدند . و خود هی بر تکاور زده ، نزدیک گرجیان رسید ، و چون نیک تامل نمود ، آفتاب را ملاحظه نمود که سر در زانوی پیر زنی گذاشته ، رخساره آن تمام صحاری را منور نموده .

چون گرجیان صدای سم غازیان را استماع نمودند ، سراسیمه از خواب در آمده ، به زاری و الحاح در آمده ، به پابوس خان مشرف شدند .

سردار مشار الیه استفسار حالات آن دختر نمود . جماعت مذکور عرض نمودند که : این صبیٌه طهمورث میرزا والی گرجستان است..... »

در عالم آرای نادری آمده است که این یگانه دختر طهمورث شاه را به حضور نادر بردند و بنابر این روایتی که به عقد و ازدواج شخص امیر اصلان خان در آمده است مورد تائید نیست ؛ مگر آنکه منابعی کتبی در باره ی آن وجود داشته باشد ؛ حتی اینکه امیر اصلان خان پس از مقتول شدن نادر با آن زن ازدواج کرده است که آنهم پس از مدتی کوتاه خود نیز مقتول شده است .

در هرحال در اینجا بخشی از زندگی امیر اصلان خان که به احتمال بسیار قوی جد دودمان آیت اللهی یزدی و پدربزرگ شخص آخوندملٌا اسماعیل عقدائی است ، آمده است .

آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟ (3)

 

 آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟

برخی از لشکریان نادرشاه بر رخی از لشکریان گرجی غلبه کرده بودند . امٌا طهمورث شاه یا طهمورث میرزا آنچنان که باید و شاید به خدمت نادرشاه در نیامده بود و با روحیه ای استقلال طلبانه از یکطرف و سیاستمدارانه و مدبٌرانه از طرف دیگر عملا" منتظر این بود که سپاهیان افشاری از منطقه خارج شوند ؛ و نادرشاه که این واقعیت را دریافته بود دستورداد که یکی از سردارانش بنام اماموردیخان ، به نواحی کاخت در شرق گرجستان که در شمال شهر گنجه واقع شده است ، و محلٌ پادشاهی – حکومت طهمورث شاه – طهمورث میرزا بوده است ، برود و این حاکم را به همراهی خانواده و تمامی پسران و دخترانش نزد نادر شاه گسیل دارد .

چون خبر به طهمورث شاه رسید از بیم آن که نادرشاه ، طبق عادت خود ، دختر وی را به عنوان حاکم مقهور و معزول برای خود که نسبتا" سالخورده و دارای چند همسر بود ، بستاند تنها دختری را که داشت ، و چه بسا همین دختر ، یا به تعبیری شاهزاده ی مسیحی گرجی ، بنا به جستجو گریهای آنتروپولوژیکی – اتنولوژیکی و مفادی از تاریخ ، جدٌه ی دودمان آیت اللهی یزدی باشد ! را در محلی به دور از کاختی مخفی نمود :

« ... چون طهمورث میرزا بر چگونگی امر اعلی واقف [ شد ] صبیه خود را که در پرده عصمت پروریده و در رعنائی و زیبائی و حسن و لطافت نظیرنداشت ، آن دختر ماه پیکر را با دونفر دایگان دختر و سی نفر از غلامان اخلاص توامانِ خود همراه نموده ، در نیمه شب از اصل قلعه بیرون کرده ، به قلٌه ئ جبل البرز کوه فرستاد ، و اموال و خزاین بسیار نیز در آن مکان مخفی نموده بود ، که دختر را نیز در آنجا مخفی دارند ، که مبادا نواب صاحبقران آن خورشید پیکر را تصرف نماید . ».

توضیح : منظور از نواب صاحبقران شخص نادرشاه است .

(ادامه دارد )

برگرفته از عالم آرای نادری   

آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟ (2)

 

آیا دودمان آیت اللهی یزدی از طهمورث شاه ، پادشاهی از گرجستان ، نسب می برند ؟ (2)

منافع مشترک طهمورث شاه یا طهمورث میرزا با اصلانخان افشار( قرقلو )

در لشگر کشی نادر شاه افشار به گرجستان ، ، « ... طهمورث میرزای گرجی ایل بیگی و جمعی دیگر از عظما و تواد زادگان ، حلقه اطاعت و متابعت و خراجگزاری در گوش کشیده ... ».

« ... طهمورث خان عرض نموده بود که : سکنه کاخت و کارتیل و غیره ، که سابق بر این باجگزار پادشاهان { ایران } ایران بودند  ، حال که از حبٌ جاه و غرور دولت باد نخوت در دماغ خود افکنده  ، اکثر اوقات به تاخت و تاز این حدود آمده تعرض به حال مردم می رسانند . ... »

طوایفی دیگر نیز برعلیه نادر شاه شوریدند . نادر شاه لشگریانی به آن حدود فرستاد و از جمله بنا به دستور وی « ... امیر اصلان خان قرقلو با موازی شش هزار نفر غازیان خراسانی به عزم تنبیه آن طوایف روانه گردید . بعد از ورود به ده فرسخی آن نواحی ... غازیان و نامداران ، چون باز زرین بال هریک لاله روی عنبر موئی را چون صعوه و گنجشک اسیر چنگال خود نموده ... »

از طرف دیگر « اماموردی خان قرقلو ... به عزم تسخیر کاخت و به دست آوردن شهنشاه گرجی حاکم آن دیار در حرکت آمده عازم گردید ... » که نهایتا" به نحوی محاصره شد . امٌا امیراصلانخان که بر طوایفی گرجی پیروز شده تعدادی اسیر به اردوگاه نادر فرستاده بود « ... در متنزهات آن دیار بساط عیش و نشاط گسترده ، با پریرویان سمن بوی عنبرین موی گرجی به پیمودن اقداح پی در پی  کامستان و کامروا بود... » که از هزیمت بخشی از لشگریان افشار مطلع گردید :

« چون امامقلی بیک از ورود اصلان خان  اطلاع یافت ، جان تازه و روان بی اندازه  به آن آمده ، وارد خدمت آن خان والاتبار گردیده ، چگونگی مقدمه آن سپاه را به سمع آن خان والا جایگاه رسانید . از سخنان امامقلی بیک احوال امیر اصلانخان متغیٌر شده ، ابرام زیادی به او نمود . و از آن مکان جماعت فراری را برداشته ، روانه جنگگاه آن سرزمین گردید ... امیر اصلانخان با سپاه دریا امواج  در حرکت آمده ، به سرعت وارد آن درهء جبال گردیده  ... همگی یا علی گویان در دفع گرجیان کوشیده ... به قدر ده دوازده هزارنفر از مشرکان طعمه شمشیر جانستان شده ، به دارالبوار شتافتند ... و اموال و غنائم گرجیان را بر سر غازیان قسمت نمودند .  »

منبع : عالم آرای نادری . 

( ادامه دارد )