آیا حاج عبدالملک ، فرزند اصلان خان ، واقعا" عقدائی بود ؟ (2)
بخشی از محلٌه قلعه کهنه یزد
آیا حاج عبدالملک ، فرزند اصلان خان ، واقعا" عقدائی بود ؟ (2)
عبدالملک در یزد
گفته اند که عبدالملک به محض رفع خطر آشوبها و انتقامجوئی های پس از نادرشاه ، به تجارت گرائیده و از این رو علاوه بر عقدا ، خانه هائی در میبد – یزد و شرق یزد داشته حتی روستای عبدالملک در شرق یزد را بنا نهاده است .
افسانه ی مهاجرت سریع عبدالملک به یزد و بنیان نهادن روستای عبدالملک در شرق شهر یزد سراسر افسانه مینماید؛ چرا که بر خلاف املاک و آثاری که از عبدالملک در عقدا به جای مانده بوده است هیچ اثری از چنین شخصیتی در شهر یزد به دست نیامده است ؛ مگر گفته ی فقط یکنفر در باره شغل تجارت و خانه های زنجیره ای عبدالملک در مسیر کاشان و اصفهان به کرمان و بندرعباس و روایت شخصی معمر در حوالی 1346 که ایشان را ساکن محله قلعه کهنه ی یزد * و مدفون در گورستان جوب هرهر میشمرد که مقبره اش با صدها مقبره دیگر طی یک سیل ویران شده است .
با اینهمه احتمال ِ اینکه حاج عبدالملک تبریزی ، هرچند کوتاه ، در یزد نیزمی زیسته است ، با توجه به اینکه محله ای از یزد یا لااقل کوچه ای از آن به سکونت تبریزیان اختصاص داشته است ، شاید آنقدرها کم نباشد که این امر وی را نیز چون فرزندش آخوند ملٌا اسماعیل دچار مرگی زودرس یا نسبتا" زودرس معرفی می کند ؛ بخصوص که نه تنها آخوند ملٌا اسماعیل در یزد مستقر شده است بلکه سه خواهر آخوند ملٌا نیز عروس و ساکن یزد بوده اند و قاعدتا" شوهرانشان برای ازدواج با آنان به محلٌ کوچکتر و غیر شهری چون عقدا نرفته بوده اند . ؛ و اگر در محلی غیر از شهرهای یزد و عقدا فوت نکرده باشد احتمال اینکه جنازه اش را برای دفن به عتبات عالیات یا مشهد یا حتی زادگاهش تبریز منتقل کرده باشند نیز وجود دارد .
* مجموعا" به نظر می رسد که در جامعه ی یزد آن روز ، به ویژه بنا به خصائل تاریخگرائی و نسب گرائی و شرافت اجدادی خود ، اگر آخوند ملٌا اسماعیل از نسبی شناخته شده و والا نزد یزدیان برخوردار نبود شاید به چنان توفیقاتی که رسیده است هرگز دست نمی یافت .
با اینهمه نبودن نام و نشانی از عبدالملک در یزد از احتمال سکونت وی در یزد می کاهد .
· * بنا به گفته ی چند نفر نخستین محل اقامت فرزند عبدالملک ، آخوند ملٌا اسماعیل عقدائی ، در یزد و پس از بازگشت از تحصیلات در نجف ، در محلٌه قلعه کهنه بین مسجد جامع ، مسجد شاه یحیی ، خانه ی صدر الممالک و حکومتی بوده است .
